Bho chionn deich bliadhna fichead, bha cnan agus cultar na Gidhlig, a bha air a bhith iomraiteach ann an Alba airson 1,300 bliadhna, a rir coltais ann an ceumannan deireannach cronadh bsmhor a mhair 200 bliadhna. Bha an ireamh de dhaoine a bhruidhinneadh Gidhlig ann an Alba air tuiteam deich uiread thairis air an linn a chaidh roimhe. Cha robh an cnan fhin cumanta ach a-mhin ann an coimhearsnachdan sgapte ceann an iar-thuath na Gaidhealtachd agus Innse Gall.Ro bhliadhnaichean trtha na ciad linne thar fhichead, ge-t, bha atharrachadh mara air tighinn. Theireadh cuid gun robh a" Ghidhlig - a bha na cuspair magaidh is nimhdeis airson ineachan - a-nise "fasanta". Bha obraichean Gidhlig rim faotainn; chaidh foghlam tro mheadhan na Gidhlig a stidheachadh ann an iomadh ite; agus chunnaic luchd-poileataigs agus luchd-gnomhachais gun robh buannachdan an lib a bhith cirdeil ris a" chultar. Ged a bha ireamh luchd-labhairt na Gidhlig a" sor thuiteam agus seann daoine a" caochladh, dh"fhs an cronadh na bu mhaille, agus airson a" chiad uair ann an 100 bliadhna, thisich rdachadh co-roinneil a" tighinn air an ireamh de dhaoine ga s a" cheud a bha a" cleachdadh a" chnain. B" e sersa de dh"ath-bhethachadh a bha anns na thachair: ath-bhethachadh Gidhlig a dh"fhoillsich e fhin ann an cel pop, litreachas, ealain, brdachd, foillseachadh, drma, ridio agus telebhisean. B" e morbhail annasach a bh" ann ris nach robh dil. Agus aig cridhe a" ghluasaid sin, bha foghlam. Gealach an Fhis ag innse sgeulachd aon ionaid, Sabhal Mr Ostaig, a" cholaiste Ghidhlig san Eilean Sgitheanach a tha air a bhith aig teis-meadhain an dsgaidh seo. Ach, thar gach rud, tha an leabhar a" mion-sgrdadh mar a thugadh dchas airson an ama ri teachd do chultar urramach aig m nuair a shaoilear gun robh gach n caillte.