"Хмель каля вольхi" - трэцi раман з трылогii М.Кусянкова, прысвечанай гiсторыi сям"i Гаркушау. Два папярэднiя раманы - "Явар з калiнаю" i "Арляк i зязюля" - пасля публiкацыi мелi шырокi грамадскi рэзананс i у 2000 г. былi адзначаны Дзяржаунай прэмiяй Рэспублiкi Беларусь iмя Якуба Коласа. У цэнтры рамана "Хмель каля вольхi" - лес унука Гаркушы Валянцiна. Юнака, якога фактычна выгадавалi бабуля з дзядулем, забiраюць у войска i пасылаюць у Афганiстан, адкуль ен не вяртаецца. Сямейная трагедыя адбываецца на фоне вялiкай агульнай бяды - чарнобыльскай катастрофы, якая страшнай навалай прайшла па родных Гаркушавых мясцiнах.