Deel 4 van deze 7-delige serie vervolgt het verhaal over de ontwikkeling van Amsterdam die de auteur laat eindigen in 1555. Het beschrijft de regering van keizer Karel V - die aantrad op vijftienjarige leeftijd en veertig jaar aan de macht bleef - met de nadruk op het belang van Karels regering voor de stad Amsterdam. Voor de stad kwam het bijvoorbeeld goed uit dat keizer Karel Friesland onderwierp aan zijn gezag; voor Amsterdam betekende dat één vijand minder te duchten vanaf de Zuiderzee. Succesievelijk werden ook Utrecht en Gelderland - van oudsher fel gekant tegen Holland en vooral Amsterdam - ingelijfd bij het Bourgondische rijk wat een tijdperk van binnenlandse vrede inluidde "toen alle Nederlandsche gewesten éénen Heer gehoorzaamden". Jan ter Gouw (1814-1894, onderwijzer) heeft zich als geen ander verdiept in de geschiedenis van Amsterdam. In zijn vrije tijd schreef hij vele boeken over zijn geliefde stad (sommige met Jacob van Lennep en soms onder het pseudoniem Joannis Aurelius), waarvoor hij minutieus archiefonderzoek deed. Hoewel Ter Gouw het 18e-eeuwse standaardwerk over de hoofdstad door Jan Wagenaar prijst, vindt hij toch dat hij "van den grond af weêr beginnen" moet en "vlijtiglijk" de stadsregisters moet lezen. Over deze zichzelf opgelegde "reuzentaak" zegt Ter Gouw: "geen andere prikkel heeft mij daartoe aangespoord dan de liefde tot mijne vaderstad". De serie, geschreven tussen 1879 en 1891, beslaat "den vroegsten tijd tot Junij 1578".